Jaką rolę pełnią chóry w akordeonie? Co daje akordeonowi większa liczba chórów? Jakie zagrożenia są z tym związane? W jaki sposób można rozpoznać ile chórów ma akordeon?
Chóry W Akordeonie
To nic innego, jak liczba tych samych dźwięków grających po naciśnięciu jednego klawisza. Czyli, naciskając np. klawisz z nutką c, zagra tyle dźwięków c, ile chórów ma akordeon. Oraz ile akurat ich włączysz za pomocą registrów. I tak w przypadku akordeonu 4 chórowego, przy włączonych wszystkich chórach, odezwą 4 dźwięki c, ale na różnych wysokościach oktaw. Wyjątkiem są tutaj bardzo rzadko spotykane akordeony z chórem Q, zwanym kwartowym. W którym odezwą się 2 dźwięki w interwale właśnie kwarty w dół, o nim nieco więcej za chwilę.
Rodzaje Chórów w Akordeonie i Ich Oznaczenia
Są 3 rodzaje chórów:
Chór wysoki tzw. piccolo H (4) – standardowe oznaczenie obrazkowe na registrze wygląda tak: ( w niektórych akordeonach, nie ma takich oznaczeń a na registrach są napisy z barwami dźwięków )
Chór średni tzw. fletowy M (8)– w akordeonie może być do trzech takich chórów i to na nich buduje się tremolo (o rodzajach strojeń akordeonu w innych artykułach) – oznaczenie na registrze wygląda tak:
Chór niski tzw. fagotowy L (16)– w akordeonie zwykle jest tylko jeden taki chór – oznaczenie na regestrze wygląda tak:
Chóry w Akordeonie i oznaczenia literowe H, M i L, pochodzą po prostu od angielskiego
H – Hight – czyli wysoki, wysokie
M – Middle – czyli średni i
L- Low – niski
Jak wspominałem, są także akordeony z chórem Q – chór w akordeonie kwartowy. Po naciśnięciu 1 klawisza odzywa się interwał kwarty, czyli grają 2 dźwięki. Z tego co słyszę na poniższym filmie, jest to kwarta w dół, czyli np. grając dźwięk C, odezwie się z nim razem dźwięk G.
Natomiast chóry w akordeonie i ich oznaczenia liczbowe: 4, 8 i 16, pochodzą od długości piszczałek, w organach piszczałkowych, którą mierzono w stopach. Im dłuższa piszczałka, tym niższy dźwięk wydaje.
I tak:
4 – to oznaczenie piszczałek o długości czterech stóp, tzn, że wciskając klawisz c1, odezwie się piszczałka o długości 4 stóp
8 – to oznaczenie piszczałek o długości ośmiu stóp, tzn, że wciskając klawisz c1, odezwie się piszczałka o długości 8 stóp
16 – to oznaczenie piszczałek o długości szesnastu stóp, tzn, że wciskając klawisz c1, odezwie się piszczałka o długości 16 stóp
Chóry w Akordeonie i oznaczenia barwy dźwięku
I to na tych trzech chórach budowane są barwy dźwięków. Jeżeli akordeon jest 4-chórowy, 5-chórowy, to znaczy, że któregoś z tych 3 chórów jest więcej, np. 3 chóry średnie M (8) + chór wysoki + chór niski, czyli w sumie 5 chórów H+M+M+M+L (4+8+8+8+16)Można spotkać różnie oznaczenia na registrach chórów w akordeonie. W zależności od producenta instrumentu. Na jednych mogą być kropki na liniach, na innych oznaczenia liczbowe. Na jeszcze innych po prostu nazwy barw dźwięków.
Chóry w Akordeonie – Basy
W dzisiejszych akordeonach, basy przeważnie są strojone „unisono”, czyli czysto wg kamertonu. W starszych akordeonach stosowano pewne rozstrojenia – tym tematem zajmiemy się przy omawianiu barw dźwięków, które powstają z łączenia różnych chórów.
Obecnym stosowanym sposobem oznaczenia chóru w basach jest ułożenie punktów pionowych:
– sopran – bas który towarzyszy potrójnej górnej oktawy III
– alt – bas który towarzyszy podwójnej górnej oktawy II
– tenor – bas, który towarzyszy górnej oktawie I
– bas zasadniczy
– bas niski – bas dolnej oktawy
Natomiast dawny sposób oznaczenia regestrów basowych wygląda tak:
Tutaj widać, że jest aż 5 chórów do wykorzystania, bo rozpiętość oktaw wynosi aż 5 i to na nich buduje się barwy basów.
Przykład akordeonu z 5-cio chórowymi basami. Zdjęcie dzięki uprzejmości Pana Stanisława, poznanego na fb:
Jak Szybko i Łatwo Rozpoznać Chóry W Akordeonie?
Warto wiedzieć że 1 chór, to nie jest 1 głośnica w akordeonie jak mogło by się wydawać. Także otwieranie akordeonu z myślą, żeby sprawdzić ile jest głośnic i po tej liczbie wnioskować ilość chórów jaki posiada akordeon, jest błędna. Przyjrzyjmy się teraz bliżej standardowym oznaczeniom registrów w większości akordeonów. Po tym właśnie łatwo można rozpoznać ile chórów ma akordeon. W innym artykule omówię, jakie barwy dźwięków z „pomieszania” tych chórów, można uzyskać i jak się nazywają. A teraz kilka przykładów, na których bardzo łatwo nauczysz się rozpoznawać liczbę chórów w akordeonie:
Reasumując, odszukaj register z największą liczbą kropek na liniach, jeżeli akordeon ma liczbowe oznaczenia, to tam gdzie jest najwięcej liczb. Można spokojnie przyjąć, że jedna kropka na linii, to jeden chór. Także wystarczy policzyć kropki i będzie wiadomo ilu chórowy jest Twój akordeon. To samo z oznaczeniami na registrach basowych.
Jeżeli Twój akordeon ma oznaczenia w postaci podanych nazw barw dźwięków, musisz się dowiedzieć, ile chórów składa się na podaną barwę. Będzie poświęcony na to osobny temat.
Jaką Więc Rolę Pełnią Chóry W Akordeonie?
Pełnią rolę zmiany barwy dźwięku. Urozmaicenia wykonywanego utworu. Muzyką można malować obrazy, tworzyć piękne tła w wyobraźni. I to właśnie dzięki mieszaniu chórów, włączaniu, wyłączaniu lub łączeniu różnych chórów ze sobą. I tak naprawdę, tylko konstrukcja mechanizmu registrowego, ogranicza jego możliwości brzmieniowe.
Chóry W Akordeonie – Jakie Zagrożenia Może Stanowić Duża Liczba Chórów?
Pisałem już trochę o tym w „Jaki Akordeon Kupić.”. Tylko tam poruszyłem wielkość akordeonu jako zagrożenie kupna rozstrojonego, czy z uszkodzonymi dźwiękami. Im większy akordeon, np 120, tym więcej ma dźwięków na głośnicy. Tym samym więcej dźwięków musi prawidłowo zagrać i stroić. Czyli koszty naprawy dźwięków takiej 120-tki, są znacznie większe niż w przypadku 80-tki.
I tak samo sprawa wygląda z chórami – im więcej chórów, tym w akordeonie więcej elementów musi być sprawnych. Już nie tylko chodzi o kwestie strojenia i działania dźwięków. Bez dobrej kompresji, o której szerzej mówiłem w artykule o kompresji akordeonu, ciężko jest napędzić wszystkie dźwięki na każdym chórze.
Także kupując duży akordeon, np. o stroju musette i chórami M M M, jest duża szansa, że wszystkie dźwięki nie będą ładnie „śpiewać”, jak na musette przystało. Bo jak wiesz musette powstaje właśnie na 3 chórach np M M M, gdzie środkowy chór M nastrojony jest czysto do kamertonu, drugi chór M jest odstrojony w dół kilka centów, a trzeci chór M odstrojony w górę kilka centów. A dodatkowo wraz ze zmianą wysokości dźwięku zmienia się nieco wartość tych centów odstrojenia.
Wyobraź sobie teraz, że kupujesz sobie akordeon w stroju musette od stroiciela, którego nazwałem Picum-glancum w artykule „Jaki Akordeon Kupić, Od Kogo Kupić?” Czy usłyszysz strój musette na wszystkich dźwiękach po jego interwencji? Czy miał specjalistyczną wiedzę gdy go stroił, wiedział jak i ile odstroić, żeby odezwało musette? Na to po prostu warto zwrócić wagę, przy kupnie używanego akordeonu. Możesz też pobrać bezpłatny poradnik, (na dole zapisz się na Newsletter) aby dowiedzieć się więcej o kupnie używanego akordeonu i co sprzedający może ukrywać przed Tobą.
Posumowanie
Mam nadzieję, że teraz już z większą łatwością rozpoznasz liczbę chórów w akordeonie jaki wpadnie w Twoje ręce. Aha, mniejsze akordeony, które nie posiadają w ogóle regestrów, są przeważnie 2-chórowe o stroju M M. Jeden chór nastrojony unisono (czysto), a drugi odstrojony w górę.
Jeżeli doczytałeś aż tutaj, to znaczy, że grasz na akordeonie. Jeżeli chcesz poznać więcej takich szczegółów i filmów, kup koniecznie w mikrocenie Pakiet filmów o podstawach akordeonu. Sprawdź co zawiera i jak dużo dostaniesz:
[…] się niedawno z chórami akordeonu, nauczyliśmy się je szybko rozpoznawać i nazywać. Odpowiednie dobieranie chórów i ich […]
A czym są Barytony w akordeonie?